Gaur, otsailak 13, Euskaltzaindiak eta Olaso Dorrea Sorrerakundeak elkarlanerako hitzarmena sinatu dute, Bergarako Olaso Dorrean, Sorrerakundearen egoitzan. Hitzarmen horri esker, Olaso Dorrea Sorrerakundearena den ondare bibliografiko eta artxibistikoa Euskaltzaindiaren egoitzan gordeko da; hots, George Lacomberen Biblioteka eta Olaso Dorrea Sorrerakundearen Artxibo Historikoaren XX. mendeko atala, Telesforo Monzon eta Maria Josefa Ganuza emaztearen familiaren ondareak barne, Euskaltzaindian gordeko da.
Euskaltzaindiaren izenean, Andres Urrutia euskaltzainburuak sinatu du hitzarmena eta Olaso Dorrearen Sorrerakundearenean, Jose Luis Elkoro lehendakariak. Horren ondorioz:
Maria Dolores, Isidro eta Telesforo Monzonek eta Maria Josefa Ganuzak sortu zuten Olaso Dorrea Sorrerakundea. Gaur egun, hainbat kidek osatzen dute Fundazioa, horien artean Euskaltzaindia bera delarik.
Olaso Dorrea ondare dokumental eta bibliografiko hauen jabea da:
Irudian, Euskaltzaindiko kideak bisitzen Olaso Dorrea.
Euskararen ikuspuntutik abiatuta, Georges Lacomberen bilduma (Olaso Dorrea Sorrerakundearen jabetzapekoa dena eta orain Euskaltzaindiko egoitzara ekarri dena) bilduma inportanteenetarikoa da Euskal Herrian.
Lacomberen Bibliotekaren katalogoak guztira 1.930 sarrera ditu (liburu eta liburuxkak), horietatik 853 euskaraz, eta horietatik 74 XVI., XVII. eta XVIII. mendekoak. Katalogo osoa internet bidez kontsulta daiteke, Euskaltzaindiaren webgunean.
Bestalde, euskararen ikuspuntutik oso garrantzitsua bada ere, historia aldetik ere bilduma ederra du, hainbat liburu aipagarrirekin.
Irudian, Joanes Haranbururen Debocino escuarra, mirailla eta oracionoteguia
Lacombe Bibliotekaren Katalogoa
Pierre de L' Ancre inkisidoreak idatzia, euskaldunoi buruz munduan zirkulatzen duen irudi topikoenetako bat sortu zuen, eta "akelarre" hitza hizkuntza guztietara hedatu.
Hauek dira Lacombe Biblioteka osatzen duten liburuetako bi.
Georges Lacombe (1879-1947), euskalgintzaren "urrezko aroa" deitu daitekeenean kokatu behar da, alegia, XIX. mende bukaera eta XX. mende hasiera. Sasoi horretan sortu zen RIEV (Revista Internacional de Estudios Vascos, 1907) eta apur bat geroago Euskaltzaindia (1919). Beraz Lacombe ondokoen garaikide, adiskide eta lankide izan zen: Resurrecion Maria Azkue, Arturo Campion, Julio Urkixo, Koldo Eleizalde, Piarres Broussain, Hugo Schuchardt...
Euskaltzain oso izan zen, Euskaltzaindiaren sortzaileetarikoa, eta Akademiaren bibliotekari akademikoa. RIEVeko idazkari ere izan zen. Pariseko Sorbonan ikasi zuen.
Argazkian: zutik, N. Ormaetxea "Orixe", J. Eleizalde, S. Altube, J. Urkixo eta E. Olabide; eserita, J.B. Eguzkitza, B. Etxegarai, R.M. Azkue eta G. Lacombe
Telesforo Monzon Bergaran jaio zen 1904an eta Baionan hil 1981ean. Olaso etxeko familiakoa. 1930ean EAJn afiliatu zen. Gipuzkoa Buru Batzarreko lehendakari eta herrialde horretako diputatu izan zen (1933). Errepublika garaian Bergarako Udalean zinegotzi eta Madrilgo Gorteetan diputatu izan zen. Lehenengo Eusko Jaurlaritzaren barne kontseilaria ere izan zen. Mexikon eta Parisen erbesteratua, gero Donibane Lohizunen bizi izan zen, Franco hil arte. Hegoaldera itzuli eta HBn sartu zen. Gipuzkoatik diputatu hautatu zuten (1979). 1981n, Euskal Autonomi Elkarteko Eusko Legebiltzarrean HBko parlamentario hautatu zuten.
Politikari ez ezik, Telesforo Monzon euskaltzale eta idazlea ere bazen; antzerkiak (Odol Bideak; Menditarrak; Harpeko bozkarioa; Behorraren ostikoa; Maria Lorka) eta poemak (Urrundik; Gudarien eginak) idatzi zituen eta kanta ezagunen egilea izan zen (Lepoan hartu, Itziarren semea, Aupa gizona, Aita kartzelan duzu, Euskalduna naiz eta, Batasuna, Ikastolen ereserkia, Bai euskarari, Txikia...). Euskaltzain urgazlea izan zen 1966az geroztik.
Argazkian, Maria Josefa Ganuza emaztearekin.
Olaso Dorrea Sorreakundearen eta Euskaltzaindiaren arteko elkarlana aspaldikoa dugu. Hasiera-hasieratik ondare dokumentalari eta bibliografikoari lotuta egon den harreman hori 1980ko hamarkadan hasi zen eta denbora horretan zehar berebiziko garrantzia izan du Akademiaren Azkue Bibliotekak, batez ere Jose Antonio Arana, Josune Olabarria eta Pruden Gartziak. Hauek dira historia horren datu batzuk:
Irudian, Olaso Dorrea Sorrerakundearen eta Euskaltzaindiaren arteko bilera.